Autor: ks. Mieczysław Piotrowski TChr,
MiÅ‚ujcie siÄ™! 2/2004 → Temat numeru
Filmowa ekranizacja ostatnich 12 godzin ziemskiego życia Jezusa w reżyserii Mela Gibsona jest czymÅ› wiÄ™cej niż arcydzieÅ‚em sztuki filmowej. „Film ma po prostu pokazać prawdÄ™. ChcÄ™, aby byÅ‚ tak prawdziwy, jak to tylko możliwe. Chrystus cierpiaÅ‚ i umarÅ‚ za każdego czÅ‚owieka – taki byÅ‚ powód Jego przyjÅ›cia i Å›mierci krzyżowej. Dlatego każdy, kto grzeszy, powinien dostrzec swojÄ… odpowiedzialność i wÅ‚asnÄ… winÄ™. NadszedÅ‚ czas, aby powrócić do podstawowego przesÅ‚ania, które wtedy byÅ‚o dane. Åšwiat obecnie zwariowaÅ‚. Chrystus mówiÅ‚ o wierze, nadziei, miÅ‚oÅ›ci i przebaczeniu. On przebaczyÅ‚, gdy go torturowano i zabijano. My również powinniÅ›my przejąć coÅ› z tej postawy”– powiedziaÅ‚ twórca tego filmu.
PosÅ‚ugujÄ…c siÄ™ jÄ™zykiem obrazu, reżyser staraÅ‚ siÄ™ w najdrobniejszych szczegóÅ‚ach odtworzyć wstrzÄ…sajÄ…ce ewangeliczne opisy mÄ™ki i Å›mierci Jezusa. CaÅ‚kowita zgodność z tekstem Ewangelii, używanie jÄ™zyka aramejskiego i Å‚aciÅ„skiego, którymi posÅ‚ugiwali siÄ™ Semici i Rzymianie w tamtych czasach, wiarygodność rekonstrukcji Jerozolimy oraz topografii miejsca, gdzie dokonaÅ‚y siÄ™ te dramatyczne wydarzenia, sprawia, że widzowie oglÄ…dajÄ…c film Pasja stajÄ… siÄ™ uczestnikami najważniejszych wydarzeÅ„ w historii ludzkoÅ›ci, które zadecydowaÅ‚y o naszym zbawieniu, o definitywnym zwyciÄ™stwie Chrystusa nad szatanem, grzechem i Å›mierciÄ….
Trzeba pamiÄ™tać, że twórca filmu, Mel Gibson, jest gÅ‚Ä™boko wierzÄ…cym katolikiem, zdecydowanym przeciwnikiem aborcji i zwiÄ…zków pozamałżeÅ„skich. Ma siedmioro dzieci i przez caÅ‚y czas, trwajÄ…cego od 24 lat małżeÅ„stwa, daje przykÅ‚ad wiernej miÅ‚oÅ›ci małżeÅ„skiej i ojcowskiej. Codziennie uczestniczy we Mszy Å›w. i każdego dnia poÅ›wiÄ™ca dużo czasu na osobistÄ… modlitwÄ™. Jego sukces aktorski w Hollywood przyniósÅ‚ mu sÅ‚awÄ™, Oskara i wielkie pieniÄ…dze. Kiedy byÅ‚ u szczytu kariery, oddaliÅ‚ siÄ™ od wiary. MiaÅ‚ wtedy 35 lat. Tak wspomina tamten okres: „WpadÅ‚em do bardzo koszmarnego miejsca. Bardzo koszmarnego. Tak koszmarnego, że tylko wyskoczyć przez okno (...) Ale kiedy dojdziesz do tego momentu, w którym nie chce ci siÄ™ żyć i nie chce ci siÄ™ umierać - to jest koszmarne, straszne miejsce. I po prostu padÅ‚em na kolana. MusiaÅ‚em użyć MÄ™ki Chrystusa i Jego ran, by uleczyć moje rany”.
Po tym doÅ›wiadczeniu, Gibson wróciÅ‚ do praktykowania katolickiej wiary z zapaÅ‚em neofity. W wywiadzie dla USA Today stwierdziÅ‚: „Jestem przekonany, że rozwój mojej kariery prowadziÅ‚ mnie wÅ‚aÅ›nie do tego filmu. Kiedy go realizowaÅ‚em, czuÅ‚em, że Duch ÅšwiÄ™ty przemawia przeze mnie. Ja byÅ‚em tylko kierujÄ…cym ruchem. Mam nadziejÄ™, że ten film bÄ™dzie przekazywaÅ‚ moc Ewangelii”.
Intencją reżysera było, aby film Pasja zmieniał myślenie i postawy ludzi, aby oglądający cierpienie Chrystusa cierpieli razem z Nim, bo tylko wtedy będą w stanie zrozumieć, że Jezus cierpiał i umarł za każdego z nas i dla naszego zbawienia.
„Celem tego filmu – mówiÅ‚ Gibson – jest ukazanie prawdy. PragnÄ™ być tak wierny prawdzie, jak to jest tylko możliwe, aby każdy, kto bÄ™dzie oglÄ…daÅ‚ film, zastanowiÅ‚ siÄ™ nad przyczynami, dlaczego Chrystus przyszedÅ‚, dlaczego zostaÅ‚ ukrzyżowany. Przecież On umarÅ‚ za caÅ‚Ä… ludzkość i cierpiaÅ‚ za caÅ‚Ä… ludzkość. A wiÄ™c tak naprawdÄ™ każdy, kto grzeszy, musi widzieć, jakÄ… w tym odegraÅ‚ rolÄ™ i jakÄ… ponosi winÄ™”.
Realizacja tego filmu byÅ‚a ogromnym przeżyciem dla wszystkich czÅ‚onków ekipy filmowej. „WÅ›ród nas byli muzuÅ‚manie, żydzi, chrzeÅ›cijanie, buddyÅ›ci, jak również agnostycy – mówiÅ‚ Gibson – i wszyscy pracowaliÅ›my w doskonaÅ‚ej harmonii”. Przed rozpoczÄ™ciem pracy na planie filmowym codziennie byÅ‚a odprawiana Msza Å›w. W trakcie filmowania sceny Kazania na Górze, odtwórca postaci Jezusa, James Caviezel, zostaÅ‚ uderzony piorunem, ale ku wielkiemu zdumieniu wszystkich, nic nie ucierpiaÅ‚. Wszyscy aktorzy byli Å›wiadkami tego niezwykÅ‚ego wydarzenia. W wolnych chwilach czÄ™sto rozmawiali ze sobÄ… na tematy wiary. Atmosfera i intensywność duchowych przeżyć w czasie realizacji Pasji byÅ‚a tak mocna, że muzuÅ‚manie i agnostycy przechodzili na chrzeÅ›cijaÅ„stwo.
Dla samego Mela Gibsona ten film staÅ‚ siÄ™ powodem niezawinionego cierpienia, osobistym doÅ›wiadczeniem drogi krzyżowej Chrystusa. Jest niesÅ‚usznie oskarżany, atakowany, oÅ›mieszany, wyszydzany za odwagÄ™ w wyznawaniu swojej wiary, za wierność nauce KoÅ›cioÅ‚a katolickiego. Po premierze Pasji w Stanach Zjednoczonych Gibson powiedziaÅ‚: „StaÅ‚em siÄ™ przedmiotem religijnej egzekucji. Jako artysta nie mogÄ™ siÄ™ obrażać i wybaczam tym, którzy mnie atakujÄ…. Ale muszÄ™ powiedzieć: dosyć. Nie mogÄ… nam bigoci dyktować, jak żyjemy, jak wierzymy i jak uprawiamy sztukÄ™. Robi siÄ™ ze mnie Å‚obuza. A ja siÄ™ po prostu modlÄ™. Za siebie, za mojÄ… rodzinÄ™, za caÅ‚y Å›wiat”.
Dla wszystkich ludzi dobrej woli film Pasja jest wstrzÄ…sajÄ…cym przeżyciem i równoczeÅ›nie zaproszeniem do uÅ›wiadomienia sobie bliskoÅ›ci osoby Chrystusa, który każdemu pragnie ofiarować swoje nieskoÅ„czone miÅ‚osierdzie i dać udziaÅ‚ w zwyciÄ™stwie nad grzechem i Å›mierciÄ….
„Wszystko w filmie „Pasja” zaczerpniÄ™te jest bezpoÅ›rednio z Ewangelii. Nie ma w filmie niczego, co by z niej nie pochodziÅ‚o. Ci, co krytykujÄ… film, krytykujÄ… Ewangelie” – powiedziaÅ‚ po zobaczeniu Pasji abp. John Foley, odpowiedzialny w Watykanie za mass media. Natomiast kard. Anthony Bevilacqua mówiÅ‚: „Sztuka to dla mnie manifestacja przymiotów Boga, Jego piÄ™kna, Jego miÅ‚osierdzia, Jego miÅ‚oÅ›ci. Wszystko to znajdujÄ™ w „Pasji”. Obraz nieskoÅ„czonej miÅ‚oÅ›ci Boga do nas i tego, co dla nas zrobiÅ‚”.Natomiast kard. Castrillon Hoyos, prefekt Kongregacji do spraw DuchowieÅ„stwa powiedziaÅ‚: „OglÄ…dajÄ…c film, doÅ›wiadczyÅ‚em gÅ‚Ä™bokiej duchowej bliskoÅ›ci z Jezusem Chrystusem. Film ten prowadzi widza w stronÄ™ modlitwy, refleksji i pÅ‚ynÄ…cej z gÅ‚Ä™bi serca kontemplacji”.
„CzytaÅ‚em opisy MÄ™ki PaÅ„skiej, rozmyÅ›laÅ‚em nad nimi, modliÅ‚em siÄ™ przy nich wiele, wiele razy – i nigdy nie myÅ›laÅ‚em o Ukrzyżowaniu przy pomocy obrazów, które dotarÅ‚y do mnie przy oglÄ…daniu tego filmu – powiedziaÅ‚ kard. Francis George z Chicago – Nigdy już nie bÄ™dÄ™ czytaÅ‚ tych sÅ‚ów w ten sam sposób, co kiedyÅ›”.
Ojciec ÅšwiÄ™ty po obejrzeniu Pasji powiedziaÅ‚: „Jest tak, jak byÅ‚o”.